EU projekat SWIM – Sustainable Water and Integrated Management of Fish Migration and their Habitats in the Danube River Basin and NW Black Sea, finansiran kroz program Horizon Europe – EU Mission “Restore our Ocean and Waters”, službeno je počeo 1. septembra 2025. godine. Projekat će se realizovati tokom naredne četiri godine, do 31. avgusta 2029. godine, a njegov je koordinator Fakultet strojarstva i brodogradnje Sveučilišta u Zagrebu (FSB). U Crnoj Gori ovaj projekat realizuje Javno preduzeće za nacionalne parkove Crne Gore.

Projekat okuplja 40 partnera iz 14 evropskih zemalja, uključujući naučne institucije, javna tijela, udruženja, preduzeća i nevladine organizacije. Cilj je razvoj i sprovođenje inovativnih, održivih i efikasnih rješenja za obnovu i povezivanje staništa migratornih slatkovodnih vrsta riba u Dunavskom slivu i Crnom moru. Projektne aktivnosti biće sprovedene na 7 pilot-područja, gdje će se testirati mjere poput ribljih prelaza, popravka mrijestilišta, digitalnih informacijskih sastava i edukativnih centara.

Ukupna vrijednost projekta iznosi 8.019.898,75 eura, a Evropska unija sufinansira projekat s najviše 7.521.499,38 eura kroz program Horizon Europe.

Posebna vrijednost projekta ogleda se u mehanizmu kaskadnog finansiranja (cascade funding), putem kojeg će tokom sprovođenja biti raspisani pozivi za finansiranje dodatnih učesnika (npr. lokalnih zajednica, NVO-a i malih i srednjih preduzeća) u svrhu proširenja inovacija i uključivanja šire javnosti u sprovođenje mjera.

Kao glavni koordinator, FSB vodi upravljanje projektom, povezivanje međunarodnih partnera i osiguravanje sprovođenja aktivnosti koje pridonose EU ciljevima zaštite voda, biodiverziteta i otpornosti ekosistema.

Projekat SWIM usmjeren je na:

• obnovu i povezivanje riječnih i obalnih staništa migratornih riba
• unaprjeđenje zdravlja slatkovodnih ekosistema
• podršku lokalnim zajednicama kroz participativni pristup i edukaciju
• doprinos sprovođenju EU politika u oblasti životne sredine, vode i bioraznovrsnosti.

Projekat ima potencijal postati model za slične inicijative diljem Evrope i šire.