Nacionalni park Prokletije i njegovo neposredno okruženje imaju bogatu kulturno-istorijsku prošlost od praistorije do našeg doba. Na ovim prostorima su se smjenjivale i prožimale civilizacije i kulture, vjere i carstva, o čemu svjedoče brojna nalazišta, utvrde, crkve, džamije, naseobine, groblja, tradicionalna arhitektura, vjerovanja, običaji, etnološki motivi, nošnja, folklor. Ostaci naseobina potiču iz paleolita, bakarnog i bronzanog doba, iz perioda Ilira, iz doba Rimskog carstva. Iz srednjeg vijeka potiču ostaci vjerskih objekata i odbrambenih utvrđenja, a iz doba turske valdavine potiču brojni spomenici orijentalnih karkteristika. Značajnim ostacima iz praistorijskog peroda smatraju se crteži urezani u stijeni na brdu Vezirova brada i na stijeni u blizini Grbaje. Mnogi objekti su zbog svojih arhitektonskih, umjetničkih i istorijskih vrijednosti proglašeni spomenicima kulture. U Plavu - Stara džamija iz XV vijeka i Redžepagića kula; u selu Brezojevica crkva posvećena Sv. Trojici iz XII vijeka i zgrada škole; u Gusinju - Vezirova džamija iz XVIII vijeka, kula Balića i crkva Sv. Đorđa. Tradicionalna arhitektura ovog kraja sačuvana je u oblicima kuća za stanovanje, koje su pravljene od drveta, u kombinaciji drveta i kamena ili samo od kamena. Ovo područje karakteriše izuzetno vrijedno etnografsko bogatstvo, koje se ogleda u raznovrsnosti narodnih nošnji, izvorne muzike, folklora, običaja, a brojni su i proizvodi kućne radinosti i zanatstva.